Tình hình sâu bệnh, công tác chỉ đạo phòng trừ trước, trong và sau Tết Quý Tỵ ; dự báo tình hình sâu bệnh tiếp tục phát sinh gây hại lúa từ nay đến cuối vụ Đông xuân 2012-2013 và những giải pháp chủ yếu chỉ đạo phòng trừ

I. TÌNH HÌNH SÂU, BỆNH PHÁT SINH GÂY HẠI CÂY TRỒNG:

1. Cây lúa:

1.1.Rầy nâu + rầy lưng trắng: Đang phát sinh gây hại trên chân ruộng sản xuất lúa 3 vụ  ở giai đoạn trổ- vào chắc và chân ruộng sản xuất lúa 2 vụ giai đoạn làm đòng, mật độ 1000 – 2000 con/m², cao 3000-5000 con/m²,  cục bộ ổ rầy có mật độ >10.000 con/m², tập trung ở các huyện: Phù Cát, Hoài Nhơn, An Nhơn, Tây Sơn, Tuy Phước, Hoài Ân và rải rác một số huyện khác trong tỉnh. 

+ Tổng diện tích đã nhiễm rầy trên địa bàn tỉnh tính đến ngày 17/02/2013: 527,5 ha, trong đó:

-  Diện tích nhiễm nhẹ: 161,5ha (có mật độ 750-1500 con/m²);

- Diện tích nhiễm TB: 107 ha (có mật độ 1500-3000 con/m²);

- Diện tích nhiễm nặng: 259 ha( có mật độ > 3.000 con/m², cục bộ ổ rầy 5.000-10.000 con/m²)

+ Diện tích nhiễm rầy từng huyện như sau:  Phù Cát 187ha, An Nhơn 224 ha, Hoài Nhơn 47 ha, Hoài Ân 27 ha, Tuy Phước 12,5 ha, Tây Sơn 25 ha, Phù Mỹ 5 ha). Rầy non đang nở rộ, trứng rầy còn nhiều, rầy tiếp tục nở rộ đến 20/2/2013 gây hại diện rộng và nặng cục bộ trên lúa Đông xuân đòng trổ - vào chắc ở các địa phương trong tỉnh.

+ Diện tích đã chỉ đạo phòng trừ 308 ha( Phù Cát: 160 ha, An Nhơn 77ha, Hoài Nhơn 30 ha, Tuy Phước 11,5 ha, Tây Sơn 12,5 ha, Hoài Ân 7 ha, Phù Mỹ 5 ha).

+ Diện tích cần chỉ đạo phòng trừ hiện nay: 101,5 ha(Diện tích nhiễm mới). Trong đó:

 Phù Cát 27 ha( Cát Hanh, Cát Tường, Cát Nhơn, Cát Tân); An Nhơn 44 ha( Nhơn Hạnh, Nhơn An, Nhơn Phong, Nhơn Hòa, Nhơn Lộc, Nhơn Tân, Nhơn Thành, Nhơn Mỹ); Hoài Nhơn 17 ha( Hoài Sơn, Hoài Châu Bắc, Hoài Phú, Hoài Tân); Tây Sơn 12,5 ha( Bình Hòa, Tây An, Tây Bình); Tuy Phước 1 ha( Phước Nghĩa, Phước Lộc);

+ Diện tích nhiễm nhẹ cần tiếp tục theo dõiđể chỉ đạo phòng trừ( vì rầy đang nở)

1.2. Bệnh đạo ôn lá : Phát sinh từ  đầu tháng 1/2013 đến nay tập trung trên các giống, IR13/2, BC 15,  ĐV108, Q5, một số giống nếp địa phương..

Tỷ lệ bệnh phổ biến 1-5%, cao 20-30%,  DTN  490,6 ha (Phù Cát 190 ha, An Nhơn 78 ha, Hoài Nhơn 12 ha, Tây Sơn 34,5 ha, Phù Mỹ 3 ha, Hoài Ân 50ha, Tuy Phước 115,5 ha, Vân Canh 3,5 ha, Vĩnh Thạnh 2,3 ha, An Lão 1,8ha).

Toàn bộ diện tích nhiễm bệnh đạo ôn trên đã chỉ đạo phòng trừ, bệnh ngừng phát triển.

Hiện nay đang tiếp tục chỉ đạo bà con nông dân phun phòng đạo ôn cổ bông trên lúa chân 3 vụ và tiếp tục chỉ đạo phun trừ bệnh đạo ôn lá trên chân 2 vụ.

1.3. Chuột: Phát sinh gây hại ngay từ đầu vụ nhưng tập trung nhất vào giữa tháng 12 đến cuối tháng 1, chủ yếu hại lúa chân 3 vụ  giai đoạn đẻ nhánh -đứng cái – làm đòng.

Tỷ lệ hại phổ biến 2-3%, cao 10%, cục bộ 20-30%. Tổng diện tích bị chuột gây hại từ đầu vụ đến nay 1.970 ha. Đây là diện tích bị chuột cắn phá cũ, hiện nay chuột đã ngừng cắn phá, gây hại.

* Kết quả diệt chuột:

- Tổng số chuột diệt được trên địa bàn tỉnh trong đợt 1 (tính từ ngày 9 tháng 1 năm 2013 đến ngày 10 tháng 2 năm 2013 là: 133.373, trong đó:

+ Nông dân tự đào bắt, dùng bẫy cơ học, thuốc hóa học: 82.502 con

+ Số lượng chuột học sinh diệt được ở các trường: 12.271 con

+ Số lượng chuột thu mua: 38.600 con.

- Cụ thể

1.4. Một số đối tượng sâu bệnh khác:  Sâu keo, sâu năn, sâu đục thân, sâu cuốn lá nhỏ, bệnh khô vằn, vàng lá, bệnh đốm sọc vi khuẩn: Phát sinh hại rải rác, không đáng kể.

2. Cây trồng cạn:

            - Ngô: Sâu xám, sâu khoang  gây hại cục bộ, mật độ thấp.

- Lạc: Bệnh lở cổ rễ hại rải rác lạc giai đoạn cây con. Sâu khoang, sâu xanh ăn lá mật độ thấp.

II. TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO PHÒNG TRỪ SÂU, BỆNH TRƯỚC TRONG VÀ SAU TẾT QUÝ TỴ.

1. UBND tỉnh:

 UBND tỉnh đã có công văn số 303/UBND-KTN ngày 29/01/2013 về việc tập trung chỉ đạo bảo vệ sản xuất nông nghiệp trong dịp Tết Nguyên đán,  yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố, Sở Nông nghiệp và PTNT tập trung công tác phòng chống dịch bệnh cây trồng. Trong đó tập trung quyết chỉ đạo phòng trừ rầy nâu, bệnh đạo ôn, chuột… để bảo vệ lúa Đông xuân.

Đồng thời yêu cầu UBND các huyện , thị xã. thành phố cử cán bộ lãnh đạo đứng chân phụ trách địa bàn tăng cường phối hợp ngành nông nghiệp triển khai thực hiện chỉ đạo phòng chống rét, chuột và phòng trừ sâu bệnh hại lúa: Bệnh đạo ôn, rầy nâu, rầy lưng trắng…; chỉ đạo UBND các xã phường, thị trấn hướng dẫn nhân dân chăm sóc , phòng trừ sâu bệnh theo hướng dẫn của ngành nông nghiệp, không để lây lan diện rộng, nhất là thời gian trước , trong và sau Tết Nguyên đán. Chỉ đạo các đơn vị chắc năng : Phòng nông nghiệp (Kinh tế), Trạm BVTV phối hợp UBND các xã phường, thị trấn và phân công cán bộ đứng chân ở cơ sở thường xuyên bán sát đồng ruộng , theo dõi diễn biến thời tiết và phát sinh của sâu bệnh gây hại để kịp thời hướng dẫn nhân dân chăm sóc lúa và các các cây trồng cạn khác và chủ động phòng trừ sâu bệnh có hiệu quả.

2. Sở Nông nghiệp và PTNT

- Sở Nông nghiệp và PTNT  có công văn số 331/SNN-VP ngày 05/02/2013 về việc Chủ động tăng cường công tác bảo vệ rừng và phòng chống dịch bệnh cho cây trồng , vật nuôi trước trong và sâu Tết nguyên đán. Đề nghị UBND các huyện, thị xã, thành phố, thị xã triển khai thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Bình Định tại công văn số 303/UBND-KTN ngày 29/01/2013 về việc tập trung chỉ đạo bảo vệ sản xuất nông nghiệp trong dịp Tết Nguyên đán; tăng cường công tác thông tin tuyên truyền trên các đài truyền thanh huyện, xã, vận động người dân có liên quan thường xuyên thăm đồng, phát hiện và có biện pháp can thiệp kịp thời hạn chế thiệt hại do sâu bệnh gây ra.

Giao Chi cục BVTV : Phân công lãnh đạo, cán bộ kỹ thuật đứng chân địa bàn kiểm tra theo dõi tình hình sâu bệnh và phối hợp xử lý kịp thời các tình huống xảy ra. Hướng dẫn nông dân tích cực diệt chuột , chăm sóc lúa Đông xuân. Đặc biệt chú trọng bệnh đạo ôn, rầy  nâu… trong dịp tết nguyên đán.

Chỉ đạo các tổ chỉ đạo sản xuất tiếp tục theo dõi, hướng dẫn bà con nông dân chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hại ở các cánh đồng mẫu lớn , theo dõi chặt chẽ đồng ruộng , phối hợp cơ sở chỉ đạo sản xuất , phòng trừ sâu bệnh ở khu vực được phân công đứng chân.

-  Đồng thời đã có công văn số 341/TB-SNN ngày 07/02/2013 về việc thông báo Ý kiến kết luận của Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT tại cuộc họp về việc tập trung chỉ đạo phòng trừ rầy nâu và bệnh đạo ôn bảo vệ lúa Đông xuân 2012-2013 trong thời gian trước, trong và sau Tết nguyên đán Quý Tỵ. Yêu cầu Chi cục BVTV tiếp tục thực hiện công tác kiểm tra, dự tính dự báo tình hình sâu bệnh hại. Có kế hoạch tổ chức ra quân phòng trừ rầy nâu, đạo ôn ngày mồng 2 Tết tại các huyện trọng điểm Hoài Nhơn, Phù Cát, An Nhơn, Tuy Phước; Phân công cán bộ theo dõi chặt chẽ tình hình sâu bệnh hại và công tác phòng trừ ở các địa phương, tổng hợp và báo cáo lãnh đạo Sở trước 17 giờ hàng ngày.

Kiểm tra chuẩn bị đầy đủ thuốc BVTV, bình bơm thuốc và chuẩn bị phương án tổ chức phòng trừ các ổ dịch rầy nâu, rầy lưng trắng, bệnh đạo ôn kịp thời, hiệu quả, không để lây lan diện rộng.

Chỉ đạo Trạm BVTV báo cáo lãnh đạo UBND huyện về tình hình sâu bệnh và công tác tổ chức phòng trừ trong dịp Tết để triển khai cho chính quyền cơ sở thực hiện quyết liệt trong dịp Tết; soạn thảo nội dung thông báo tình hình gây hại và hướng dẫn các giải pháp phòng trừ rầy, đạo ôn và đề nghị UBND huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo để phát trên Đài phát thanh huyện , xã cho nhân dân biết và thực hiện.

3. UBND các huyện, thị xã, thành phố:

- UBND các huyện, thị xã, thành phố đã họp triển khai và có  công văn chỉ đạo UBND các xã, Phường, thị trấn tập trung kiểm tra, chỉ đạo tình hình sâu bệnh trước trong và sau Tết, trong đó tập trung chỉ đạo phòng trừ rầy, bệnh đạo ôn.

- UBND huyện, thị xã đã chỉ đạo Đài Phát thanh huyện, thị xã, và Đài truyền thanh xã, phường, thị trấn  thông báo hướng dẫn bà con nông dân phòng trừ sâu bệnh bảo vệ lúa lúa Đông xuân trong thời gian trước, trong và sau Tết.

- Hiện nay bà con nông dân đang tiếp tục kiểm tra đồng ruộng và phòng trừ rầy, bệnh đạo ôn.

4. Chi cục BVTV:

- Chi cục đã ra thông báo tình hình rầy, bệnh đạo ôn gửi Phòng Nông nghiệp, kinh tế các huyện thành phố; nhận định tình hình rầy nâu, rầy lưng trắng và hướng dẫn biện phòng trừ cụ thể

 - Phân công cán bộ lãnh đạo, cán bộ kỹ thuật đứng chân địa bàn các huyện, thị xã, thành phố kiểm tra theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình phát sinh của rầy và các đối tượng sâu bệnh khác, dự tính dự báo xác đúng thời gian rầy nở, nắm chắc diện tích nhiễm rầy cần phòng trừ và cùng với địa phương tổ chức chỉ đạo, hướng dẫn phòng trừ rầy kịp thời, hiệu quả.

- Thông tin, tuyên truyền, hướng dẫn  biện pháp phòng trừ rầy thông qua thời sự của tỉnh, bản tin chuyên đề phát trên truyền hình, báo chí, đài phát thanh huyện, xã.

- Chỉ đạo Trạm BVTV huyện kết hợp phòng Nông nghiệp( KT) tham mưu UBND huyện chỉ đạo UBND các xã, thị trấn tổ chức chỉ đạo, thông báo, hướng dẫn bà con nông dân phun trừ rầy tập trung đạt hiệu quả, không để xảy ra cháy rầy trong dịp Tết nguyên đán

- Đã xuất thuốc BVTV dự trữ hỗ trợ cho huyện, thị xã phòng trừ rầy: Phù Cát : 200 kg Bassa 50 EC và 100 kg Sutin 5 EC( Đã sử dụng 20 kg Bassa và 10 kg Sutin); An Nhơn: 100 kg Bassa 50 EC  và 50 kg Sutin 5 EC( Đã sử dụng 50 kg Bassa và 25 kg Sutin); Hoài Nhơn 50 kg Bassa 50 EC(Đã sử dụng).

Hiện nay tình hình rầy nâu, rầy lưng trắng và bệnh đạo ôn được khống chế, chưa có diện tích cháy rầy.

III. NHẬN ĐỊNH TÌNH HÌNH SÂU, BỆNH SẼ PHÁT SINH GÂY HẠI LÚA TỪ NAY ĐẾN CUỐI VỤ ĐÔNG XUÂN.

            1 Chuột: Chuột ngừng cắn phá trên chân 3 vụ; trên chân 2 vụ chuột cắn phá rải rác. Tuy nhiên chuột trên đồng ruộng hiện nay vẫn còn nhiều, cần tiếp tục triển khai công tác diệt chuột từ nay đến cuối vụ Đông xuân 2013.

2  Rầy nâu, rầy lưng trắng: Cao điểm của rầy như sau:

- Rầy non tiếp tục nở rộ đến 20/2/2013gây hại diện rộng và nặng cục bộ trên lúa Đông xuân chân 3 vụ giai đoạn trỗ - vào chắc và lúa chân 2 vụ giai đoạn đòng ở các địa phương trong tỉnh.Trong đó rầy tập trung gây hại nặng trên các giống nhiễm như Ải 32, KD 18, và một số giống khác như ĐV 108, VĐ 8...  ở các huyện như : Phù Cát, An Nhơn, Hoài Nhơn, Hoài Ân, Tây Sơn, Tuy Phước và một số huyện khác trong tỉnh.

- Lứa rầy từ ngày 8-18/3/2013: Phát sinh gây hại diện rộng trên lúa chân 3 vụ muộn và lúa  2 vụ trổ - vào chắc ở các địa phương trong tỉnh. Tập trung các huyện: Tuy Phước, Tây Sơn, Hoài Ân, Hoài Nhơn, An Nhơn.

3. Bệnh đạo ôn: Thời tiết hiện nay khá thuận lợi cho nấm bệnh Đạo ôn phát sinh gây hại diện rộng (Biên độ nhiệt ngày và đêm cao, tối và sáng sớm có sương mù, ẩm độ không khí cao).

- Bệnh Đạo ôn lá, cổ lá tiếp tục gây hại trên lúa chân 2 vụ;

- Bệnh đạo ôn cổ bông tiếp tục phát sinh trên lúa chân 3 vụ trỗ từ đầu  tháng – giữa tháng 2 và lúa chân 2 vụ trổ từ cuối tháng 2 -đầu tháng 3.

- Chú ý các giống nhiễm như :13/2, BC 15, ĐV 108, Q 5… ở các huyện: Phù Cát, An Nhơn, Tuy Phước, Tây Sơn, Hoài Nhơn, Hoài Ân.

Ngoài ra cần lưu ý một số đối tượng khác như:Sâu đục thân, bệnh vàng lá, sâu cuốn lá nhỏ, sâu keo, sâu cắn gié, sâu năn  …phát sinh gây hại cục bộ.

IV. NHỮNG GIẢI PHÁP CHỦ YẾU TIẾP TỤC TRIỂN KHAI CHỈ ĐẠO PHÒNG TRỪ SÂU, BỆNH TỪ NAY ĐẾN CUỐI VỤ ĐÔNG XUÂN

Trước tình hình trên, để hạn chế thiệt hại do chuột, sâu bệnh gây ra Chi cục BVTV triển khai các giải pháp sau:

- Tiếp tục Phân công cán bộ lãnh đạo, cán bộ kỹ thuật đứng chân địa bàn các huyện, thường xuyên kiểm tra theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình phát sinh của rầy, bệnh đâo ôn, dự tính dự báo xác đúng thời gian rầy nở trong thời gian đến và cùng với địa phương tổ chức chỉ đạo, hướng dẫn phòng bà con nông dân phòng trừ kịp thời,  có hiệu quả .

- Tiếp tục thông tin, tuyên truyền, hướng dẫn  biện pháp phòng trừ rầy, bệnh đạo ôn, chuột thông qua thời sự của tỉnh, bản tin chuyên đề phát trên truyền hình, báo chí, đài phát thanhđể bà con nông dân biết, thực hiện đúng, có hiệu quả.

- Chuẩn bị huy động sẵn sàng thuốc BVTV, bình bơm động cơ để phun trừ  rầy, bệnh đạo ôn tập trung khi cần thiết.

- Kiểm tra kết quả phòng trừ bệnh đạo rầy, bệnh đạo, công tác triển khai diệt chuột  đợt 2 ( từ 15/2-10/3/2013 ở các địa phương và báo cáo kịp thời diễn biến  và tiến độ phòng trừ ở các địa phương cho lãnh đạo Sở .

-  Chỉ đạo Trạm BVTV các huyện :

+ Tiếp tục tăng cường công tác điều tra phát hiện, dự tính dự báo chính xác thời điểm xuất hiện của các đối tượng sâu bệnh hại trên tất cả các loại cây trồng(Thời điểm  sau Tết Quý Tỵ , cần chú ý các đối tượng sau: Rầy nâu, rầy lưng trắng, bệnh đạo ôn,  ... trên lúa).

+ Kết hợp Phòng Nông nghiệp( Kinh Tế) tăng cường công tác kiểm tra, khoanh vùng diện tích bị nhiễm rầy, bệnh đạo ôn cần phòng trừ, tiếp tục tham mưu cho UBND các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn tổ chức ra quân đồng loạt, phun thuốc trừ  rầy  và phòng bệnh đạo ôn cổ bông tập trung để bảo vệ lúa Đông xuân.

            + Phân công cán bộ xuống các xã trực tiếp hướng dẫn bà con nông dân phòng trừ  theo nguyên tắc 4 đúng trong sử dụng thuốc.

+  Tiến  hành kiểm tra, nhắc nhở, gửi bảng hướng dẫn biện phòng trừ rầy, đạo ôn  cho các đại lý buôn bán thuốc  ở những vùng đang chỉ đạo phòng trừ  và yêu cầu các đại lý bán thuốc trừ rầy, đạo ôn  theo chỉ đạo và hướng dẫn của Chi cục .

+ Tiếp tục gửi thông báo cho đài truyền thanh huyện, xã, thông tin tuyên truyền rộng rãi thường xuyên về tình hình rầy, đạo ôn và vận động bà con nông dân ra đồng phun thuốc.

V. KIẾN NGHỊ:

Trước tình hình trên, để hạn chế thiệt hại do chuột và sâu, bệnh gây ra. Chi cục Bảo vệ thực vật đề nghị:

1. Sở Nông nghiệp và PTNT xem xét:

- Có công văn đề nghị UBND các huyện, thị xã, thành phốchỉ đạo các đơn vị chức năng: Phòng Nông nghiệp/kinh tế, trạm Khuyến nông, Trạm BVTV phối hợp UBND các xã, phường, thị trấn thông báo, hướng dẫn, nông dân các địa phương thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, chủ động phát hiện rầy, bệnh đạo ôn để phòng trừ theo hướng dẫn của Chi cục BVTV; trên cơ sở kiểm tra, khoanh vùng những diện tích nhiễm rầy, bệnh đạo ôn để phòng trừ có hieeuju quả.

-Các địa phương, tổ chức ra quân phun đề phòng nhằm tập trung bảo vệ lúa Đông xuân; Thời gian ra quân trừ rầy: Tùy theo tình hình rầyphát sinh ở từng địa phương mà tổ chức ra quân phù hợp, tập trung từ ngày 18-25/02/2013 (cao điểm từ ngày 18-22/02/2013).

2. Đối với Tổ trưởng các tổ công tác chỉ đạo sản xuất nông nghiệp năm 2013 của Sở: 

Tăng cường phối hợp Chi cục BVTV, Phòng nông nghiệp/Kinh tế các huyện, thị xã, thành phố, chính quyền cơ sở  thực hiện công tác kiểm tra, chỉ đạo phòng trừ sâu bệnh (tập trung rầy, đạo ôn), triển khai công tác diệt chuột đợt 2 bảo vệ lúa Đông xuân năm 2013.

Trên đây là tình hình một số đối tượng sâu bệnh chính gây hại trên cây trồng, công tác triển khai phòng trừ. Chi cục Bảo vệ thực vật kính báo lãnh đạo Sở biết để theo dõi và chỉ đạo. /.